منابع کلیدی (key resources) یکی از 9 بلوک تشکیل دهنده بوم مدل کسب و کار هست که در ادامه این مطلب آموزشی قصد دارم اون و انواعش رو به طور کامل بهتون معرفی کنم تا نقش حیاتی این بخش در زمین نخوردن یک بیزینس و موفقیتش کاملا آشنا بشید.
مفهوم منابع کلیدی در بوم کسب و کار
منابع کلیدی در بوم کسب و کار مهم‌ترین و ارزشمندترین دارایی‌هایی هستن که بیزینس شما برای اجرای موفقیت آمیز مدل کسب و کار و تحقق اهدافش به اون‌ها احتیاج داره.
به عبارت دیگه منابع کلیدی، پاسخ این سواله:
برای خلق ارزش پیشنهادی کسب و کارتون به چه منابعی احتیاج دارید؟
هر چند منابع کلیدی در بوم کسب و کار هر بیزینس با دیگری فرق می‌کنه و هیچ وقت نمیشه در این زمینه یک نسخه رو برای همه پیچید، اما ویژگی‌های شخصیتی منابع کلیدی در تمام کسب و کارها یکسانه.
منابع کلیدی کسب و کار اون دسته از منابعی هستن که اگر نباشن، بیزینس به احتمال خیلی زیاد زمین می‌خوره یا دچار بحران جدی میشه که حل اون هزینه هنگفتی برای سازمان می‌تراشه؛ این رو گفتم که حواس‌تون باشه تمام منابع بیزینس شما کلیدی نیستن.
برای شناسایی کلیدی و ضروری بودن یک منبع در بوم کسب و کارتون می‌تونید اون رو نادیده بگیرید؛ سپس ارزیابی کنید و ببینید آیا بدون منبع مذکور می‌تونید بیزینس‌تون رو راه بندازید و بی‌دردسر پیش ببرید؟
اگه جواب “بله” بود، یعنی اون منبع کلیدی اونقدری هم که شما فکر می‌کردید کلیدی و حیاتی نبوده؛ اما اگر جواب‌تون به سوال بالا “نه” بود، یعنی وجود اون منبع کلیدی در کسب و کار شما ضروری و غیرقابل حذفه.
انواع منابع کلیدی بوم مدل کسب و کار
به طور کلی منابع کلیدی بوم مدل کسب و کار به 4 گروه تقسیم میشن:
منابع فیزیکی (physical resources)
منابع فیزیکی شامل دارایی‌های فیزیکی بیزینس شما مثل ساختمان‌ها، وسایل نقلیه، ماشین آلات، تجهیزات و… هستن.
سعی کنید تا حد امکان منابع فیزیکی بیزینس‌تون رو دقیق شناسایی کنید.
منابع فکری (intellectual resources)
منابع فکری یا معنوی در واقع دارایی‌های غیرمشهود کسب و کار شما هستن که با چشم دیده نمیشن و ماهیت فیزیکی ندارن؛ به همین خاطر هم گاهی بیزینس‌ها اون‌ها رو نادیده می‌گیرن؛ اما باید بدونید که نقش و تاثیر چشمگیری در کسب و کار شما دارن؛ البته این مورد رو نباید از قلم انداخت که ایجاد و توسعه منابع فکری کمی زمان‌بره؛ اما هنگامی که این منابع تکمیل بشن، ارزش قابل توجهی به دل کسب و کار شما سرازیر می‌کنن.
برندها، حق اختراعات، حق تکثیر، دانش اختصاصی، پایگاه‌های داده و… از جمله منابع فکری در بوم کسب و کار هستن.
منابع انسانی (human resources)
منابع انسانی عضو مهم و جدانشدنی از بدنه هر کسب و کاره؛ شاید میزان اهمیتش در بیزینس‌های مختلف متفاوت باشه، اما قطعا تمام کسب و کارها به نحوی به منابع انسانی احتیاج دارن؛ علاوه بر این منابع انسانی هر بیزینس نسبت به دیگری متفاوته؛ مثلا نیروی انسانی که یک کارخونه تولید مواد غذایی احتیاج داره قطعا با منابع انسانی مورد نیاز یک شرکت دیجیتال مارکتینگ متفاوته.
در نوشتن منابع انسانی توی بوم کسب و کار استارتاپ یا کسب و کارتون باید:
- تعداد افراد مورد نیاز
- تخصص‌های مورد نظرتون برای هر فرد
رو مشخص کنید.
منابع مالی (financial resources)
منابع مالی هم که دیگه گفتن نداره؛ درصد بالایی از افراد (مقدار دقیقش رو نتونستیم اندازه‌گیری کنیم متاسفانه:) ) وقتی برای اولین بار بلوک منابع کلیدی در بوم کسب و کار رو می‌بینن، اولین چیزی که به ذهن‌شون میاد، منابع مالی هست و جلوتر با سایر انواع منابع اصلی بوم کسب و کار آشنا میشن.
در مسیر شناسایی منابع مالی می‌تونید به این سوال جواب بدید:
سرمایه مورد نیاز بیزینس‌تون رو از چه منابعی می‌تونید تامین کنید؟
حواس‌تون باشه که در تعیین منابع مالی کاملا دقیق باشید و تمام ریسک‌ها و خطرات احتمالی رو هم در نظر بگیرید.
تمام منابع مالی که سرمایه بیزینس شما از اون‌ها تامین میشه مثل وام، سرمایه گذارها و… باید به طور دقیق توی قسمت منابع کلیدی در بوم کسب و کار ذکر بشن؛ هیچ چیز نباید از قلم بیفته.
منابع کلیدی بوم مدل کسب و کار در چه کانال‌هایی استفاده میشن؟
- ایجاد ارزش پیشنهادی
ارزش پیشنهادی، ویژگی و مزیت برتری محصول شما نسبت به رقباست؛ مواردی مثل قیمت کمتر، برند، عملکرد بهتر، امکان سفارشی‌سازی محصول و… از جمله گزینه‌هایی هستن که میشه به عنوان ارزش پیشنهادی یک محصول در نظر گرفت.
پیشنهادهایی که با ارائه ارزش پیشنهادی به مشتریان داده میشه در نهایت باعث افزایش میزان فروش، درآمد و جذب مشتریان بیشتر میشه.
منابع کلیدی از جمله عوامل مورد نیاز برای ایجاد و ارائه ارزش‌های پیشنهادی به مشتریان هستن؛ به عنوان مثال فرض کنید یک فروشگاه اینترنتی دارید و ارزش پیشنهادی‌تون ارسال سفارشات به صورت رایگان در سریع‌ترین زمان ممکن هست؛ در این وضعیت نیروی انسانی و امکاناتی که بتونن سفارشات رو به صورت رایگان و در کوتاه‌ترین زمان به مشتریان برسونن منابع کلیدی شما محسوب میشن.
- انتقال ارزش پیشنهادی به مشتریان
بخشی از کاربرد و زمینه استفاده از منابع کلیدی در انتقال ارزش پیشنهادی به مشتریانه. در واقع منابعی که در انتقال ارزش پیشنهادی به مشتریان نقش دارن، جزو منابع کلیدی در بوم کسب و کار شناخته میشن؛ مثلا شما برای انتقال ارزش پیشنهادی که توی قسمت قبلی بهش اشاره کردم (ارسال رایگان و سریع) به مشتریان می‌تونید از کانال‌هایی مثل اینستاگرام، رسانه‌های پیامکی، تبلیغات بیلبوردی و… استفاده کنید؛ بنابراین و با توجه به چیزی که قبل‌تر گفتم، این کانال‌ها به عنوان منابع کلیدی بیزینس شما محسوب میشن.
- دسترسی به بازار هدف
ارتباط و دسترسی به بازار هدف بستر دیگری برای حضور منابع کلیدی در بوم کسب و کار هست؛ به عبارت دیگه هر کانال و منبعی که امکان ارتباط با بازار و مخاطب هدف رو برای شما فراهم کنه جزو منابع کلیدی بیزینس شماست؛ به عنوان مثال فرض کنید که شما تولیدی کاشی و سرامیک دارید؛ در این حالت واسطه‌هایی هستن که کاشی و سرامیک رو از شما خریداری کرده و با هدف توزیع یا فروش به سطح شهر می‌برن؛ اینجا این واسطه‌ها منابع کلیدی تولیدی شما هستن؛ البته گاهی هم ممکنه شما از اسم و رسم خوبی برخوردار باشید و با ایجاد برندینگ به صورت مستقیم با مشتری هدف ارتباط برقرار کنی؛ در این حالت امکانات و ابزارهایی که برای برندسازی استفاده می‌کنید جزو منابع کلیدی کسب و کار شما هستن.
؛ البته گاهی هم ممکنه شما از اسم و رسم خوبی برخوردار باشید و با ایجاد برندینگ به صورت مستقیم با مشتری هدف ارتباط برقرار کنی؛ در این حالت امکانات و ابزارهایی که برای برندسازی استفاده می‌کنید جزو منابع کلیدی کسب و کار شما هستن.