سئو تکنیکال یا technical seo به معنی بهینه سازی فنی سایت با هدف کسب رضایت گوگل و کاربران هست. پیش‌تر در یک مطلب مجزا درباره چیستی این شاخه از سئو و دلایل اهمیت پرداختن به سئوی فنی صحبت کردم؛ به همین خاطر قصد دارم در این مطلب به آموزش اصول سئو تکنیکال بپردازم.
دوست دارید بدونید برای بهینه سازی فنی سایت باید چه کارهایی انجام بدید؟ این مقاله آموزش سئو تکنیکال به صورت کاربردی رو تا انتها دنبال کنید.
مهم‌ترین اصول سئو تکنیکال چیست؟
در سئو تکنیکال (technical seo) هم مثل انواع دیگه سئو یکسری فاکتورها هست که باید بهشون توجه بشه؛ در غیر این صورت بهینه سازی سایت برای موتورهای جستجو درست پیش نمیره. حالا که می‌دونید سئوی فنی چیست، نوبت به این میرسه که شما رو با اصول سئو تکنیکال آشنا کنم.
بهینه سازی ساختار سایت
گوگل برای پیمایش توی صفحات سایت و کراول کردن، یک سری ربات‌های مخصوص داره که معمولا با اسم‌هایی مثل کراولر، خزنده و غیره شناخته میشن. این ربات‌ها شوربختانه اونقدری باهوش نیستن که بتونن بدون هیچ گونه دست یاریگری صفحات رو بررسی کنن و برای اینکه بتونن صفحات مختلف سایت رو پیدا کنن نیاز به کمک دارن. شما می‌تونید اون دست یاریگر ربات‌ها باشید. مسیر موثری که از طریق اون به خزنده‌ها توی پیدا و کراول کردن صفحات سایت کمک کنید، ایجاد یک ساختار قابل پیگیری و دنبال کردن توی سایته. لینک سازی داخلی یک تکنیک کاملا به درد بخور توی این زمینه هست. باید توی هر صفحه از سایت‌تون با قرار دادن لینک‌های مختلف برای ارجاع به صفحات دیگه سایت، یه مسیر استاندارد درست کنید؛ مثل بریدگی‌هایی که تو خیابون‌های اصلی و بزرگراه‌ها هستن و هر کدوم به یک مسیر جدید راه پیدا می‌کنن، لینک‌های داخلی هم مثل یک بریدگی کاربر و ربات‌های گوگل رو از صفحه‌ای که داخلش قرار دارن، به سایر صفحات هدایت می‌کنن. این لینک‌های داخلی علاوه بر اینکه تو چشم کاربره و میزان ترافیک صفحه رو افزایش میده، یه آدرس گل درشت برای ربات‌های کراولر هم به حساب میاد که بهشون کمک می‌کنه به صفحات مختلف سایت دسترسی پیدا کنن و ایندکس‌شون کنن.
جلوگیری از وجود صفحات تکراری
وجود محتوای تکراری توی سایت شما یک تخطی فاحش به الگوریتم های گوگل به شمار میاد و در صورتی که در اسرع وقت این مسئله رو حل نکنید، این گوگله که در اسرع وقت شما رو از صفحه نتایج روزگار حذف می‌کنه. کلا گوگل سر قوانینش با هیچ کس شوخی نداره، حتی شما دوست عزیز. مشکل محتوای تکراری اغلب توی سایت‌های فروشگاهی اتفاق میفته؛ چرا که عموما برای محصولات مشابه خودشون صفحات متعدد دارن و این درحالیه که گوگل میاد و این صفحات مشابه رو به عنوان محتوای تکراری محسوب می‌کنه؛ در نتیجه توسط گوگل به عنوان یک سایت بی کیفیت شناخته میشید و اعتبار و رتبه سایت‌تون در سئو کاهش پیدا می‌کنه؛ ولی این دلیل نمیشه که شما دست روی دست بذارید و هیچ کاری نکنید. خود گوگل از اونجایی که همیشه صلاح شما رو می‌خواد اومده و راه حلی رو جلوی پای شما قرار داده؛ اسم این راه حل تگ کنونیکال هست. با استفاده از این تگ شما به گوگل می‌فهمونید که از بین صفحات مشابه، صفحه اصلی مد نظرتون کدومه، گوگل چه صفحه‌ای رو باید ایندکس کنه و کدوما رو باید نادیده بگیره. نو ایندکس کردن صفحات هم یکی از راه‌هاییه که با استفاده ازش می‌تونید صفحاتی که اصلی نیستن و نیازی نیست گوگل اون‌ها رو ایندکس کنه رو برای کراولر مشخص کنید.
بهبود سرعت سایت
یه سایت خیلی خفن و تصور کنید که همه چی تمومه. از سئو محتوا بگیر، تا ساختار صفحه و کدهای html و لینک سازی داخلی و… خلاصه تقریبا تمام اصول سئو کلاه سفید رو رعایت کرده. چرا گفتم تقریبا؟ چون وقتی کاربر روی لینک این سایت کلیک می‌کنه، تا صفحه بارگذاری بشه پیرش دراومده. اونم چون دوست نداره پیرش در بیاد بیخیال سایت میشه و میاد بیرون و نتیجه این خروج هم میشه افزایش نرخ پرش. حالا تو هر چقدرم بیا از داخل سایت و همه چی تموم بودنش تعریف کن؛ نه گوگل باور می‌کنه نه کاربر.
سرعت بارگذاری صفحه سایت اولین چیزیه که ربات‌های گوگل و کاربر باهاش روبرو میشن و در واقع حکم مرگ و زندگی رو برای سایت داره؛ چون اگر درست بهینه سازی نشه عملا هرچی سئوکار در راستای بهینه سازی و سئو داخلی سایت رشته بوده، پنبه میشه. پس مورد بعدی که در سئوی فنی به هیچ وجه نباید از قلم بندازید، بهینه سازی سرعت بارگذاری صفحات سایته که روش‌های مختلفی داره؛ مثل فشرده کردن تصاویر، فعال سازی کش مرورگر، استفاده از CDN و…
ساخت سایت مپ
سایت مپ یا همون نقشه سایت، یک فایل متنی با فرمت xml هست که روی هاست سایت شما قرار می‌گیره. کاربرد این نقشه چیه؟ این نقشه شامل لینک همه صفحات سایت شماست و به ربات‌های خزنده گوگل توی کراول کردن صفحات سایت کمک می‌کنه. علاوه بر این یک سری اطلاعات مثل تعداد آپدیت‌ها، تاریخ آخرین به روزرسانی و اولویت بندی صفحات رو هم در اختیار گوگل قرار میده.
به کارگیری فایل robots.txt
Robots.txt یک فایل متنی حاوی یه سری کدها و تگ‌هاست. همونطور که توی بخش‌های قبلی هم بهش اشاره کردم، گاهی وقت‌ها یک سری صفحات توی سایت هستن که ما می‌خوایم نه تنها گوگل اون‌ها رو ایندکس (ذخیره صفحه در دیتابیس گوگل و نمایش در نتایج) نکنه، بلکه کراول هم نکنه و کلا بیخیال اون صفحه بشه. البته برعکسش هم وجود داره که ما می‌خوایم حتما صفحه رو کراول و ایندکس کنه. خب ربات‌های گوگل این همه دستورات رو که از توی چشم ما نمی‌تونن بخونن! تازه اگر هم بتونن چون زبون‌شون با ما مشترک نیست متوجه نمیشن چی می‌گیم؛ پس ما باید با زبون خودشون باهاشون حرف بزنیم و بگیم که آقا جان این صفحه رو حتما بررسی کن، یا فلان صفحه رو اصلا کراول نکن. چطوری بگیم؟ اینجاست که فایل robots.txt وارد عمل میشه و با اضافه کردن یه سری تگ‌ها مثل disallow یا allow و… به ربات‌ها دستور میده که الان باید صفحه‌ای که بهش وارد شدن رو بررسی و ایندکس کنن یا اینکه همون جا دست نگه دارن و از صفحه خارج بشن.
استفاده از breadcrumb
بردکرامب حکم نقشه مسیر رو در سایت داره. با استفاده از بردکرامب کاربر می‌تونه بفهمه در لحظه توی چه نقطه‌ای از سایت قرار داره و چه مسیری رو تا اینجا طی کرده. علاوه بر این کلماتی که توی ساخت بردکرامب استفاده میشن، همگی لینک هستن و قابلیت کلیک دارن؛ مثلا این نمونه رو ببینید.
اینجا کاربری که وارد صفحه مقاله بازاریابی محتوا شده، ضمن اینکه داره نقشه مسیری که طی کرده رو مشاهده می‌کنه، می‌تونه با کلیک روی لینک‌های موجود در بردکرامب (بلاگ و home) وارد صفحات مرتبط بشه.
در سئو تکنیکال استفاده از بردکرامب نه تنها باعث میشه کاربر از حضور توی سایت تجربه بهتری داشته باشه، بلکه به ربات‌های گوگل هم کمک می‌کنه ساختار صفحات سایت رو بهتر درک کنن.
ریسپانسیو صفحات
بررسی صفحات از لحاظ ریسپانسیو (واکنش گرا) بودن یکی دیگر از اقداماتی هست که در سئو تکنیکال انجام میشه. اینکه یه صفحه ریسپانسیو باشه، یعنی قابلیت این رو داشته باشه که با صفحه نمایش‌های در ابعاد مختلف (مثل صفحه نمایشگر موبایل، لپ تاپ و…) هماهنگ و تنظیم بشه؛ این موضوع هم برای کاربر و هم برای گوگل خیلی مهمه. در واقع گوگل به سایت‌هایی که ریسپانسیو یا موبایل فرندلی هستن اعتبار بیشتری میده؛ چون یکی از عوامل رضایت کاربره. وقتی گوگل به سایت شما اعتبار بیشتری بده، رتبه سایت هم میاد بالا و سئو تکنیکال سایت رو به هدفش نزدیک‌تر می‌کنه.
استفاده از structured data
استفاده از structure dataها یکی دیگر از مواردی هست که باید در فرآیند آموزش سئو تکنیکال مورد توجه قرار بگیره. استفاده از استراکچر دیتاها یا داده‌های ساختاری به گوگل کمک می‌کنه ضمن درک بهتر محتویات صفحات سایت شما و افزایش اعتبار سایت، توی بخش نتایج هم صرفا به نمایش تایتل و متا دیسکریپشن اکتفا نکنه و جزئیات و اطلاعات بیشتری رو به کاربران ارائه بده. حالا بذارید همینجا قبل اینکه داده‌های ساختاری رو با ریچ اسنیپت اشتباه بگیرید این مسئله رو شفاف سازی کنم که جزئیات و داده‌هایی که توسط استراکچر دیتاها در اختیار گوگل قرار می‌گیره، با استفاده از ریچ اسنیپت توی صفحه نتایج به نمایش در میاد. یه جورایی انگار وجود هر دو به هم وابسته است. بدون اطلاعات استراکچر دیتاها، ریچ اسنیپت درمونده می‌مونه و بدون ریچ اسنیپت هم داده‌های ساختاری جایی برای عرض اندام توی صفحه نتایج گوگل ندارن.
بهینه سازی صفحات 404 و لینک‌های شکسته
اگر محتوا صفحه‌ای از سایت حذف بشه، یا اینکه آدرسش تغییر پیدا کنه، وقتی کاربر بخواد وارد اون صفحه بشه با ارور 404 مواجه میشه. علاوه بر این، هر لینکی که از وب سایت شما به صفحات 404 سایر سایت‌ها یا یکی از صفحات 404 سایت خودتون داده بشه، لینک شکسته محسوب میشه. صفحات 404 و لینک‌های شکسته آفت هر سایت محسوب میشن و در صورتی که برای اصلاح این مشکل هیچ اقدامی نکنید، گوگل خیلی محترمانه سایت شما رو به سمت درب خروج صفحه نخست نتایج هدایت می‌کنه. حالا برای اینکه از سوروسات صفحه نخست نتایج بیرون نمونید، می‌تونید از ریدایرکت 301 استفاده کنید. به کارگیری این ریدایرکت باعث میشه هر کاربر و رباتی که وارد یکی از صفحات 404 وب سایت شما میشه، همون جا وسط بیابون بی آب و علف 404 سرگردون نمونه، بلکه هدایت بشه به یکی از صفحات مرتبط وب سایت، که اغلب صفحه اصلی سایته.
گواهی ssl و امنیت سایت
گوگل روی امنیت سایت‌ها خیلی حساسه، و خدا نکنه اگه یه روز سایتی مورد نفوذ هکرها قرار بگیره، اونجاست که گوگل نه تنها اعتبار سایت شما رو کاهش میده، بلکه این موضوع رو علم یزید می‌کنه و به اطلاع کاربران سطح وب هم می‌رسونه؛ در نتیجه ترافیک ورودی سایت‌تون به شکل قابل توجهی افت می‌کنه. در راستای کاهش خطر نفوذ هکرها، استفاده از گواهی ssl برای افزایش امنیت سایت و معتبر جلوه کردن از نظر گوگل، ضروریه؛ چرا که گوگل از سال 2014 رسما اعلام کرد سایت‌هایی که مجهز به این پروتکل امنیتی هستن، توی صفحه نتایج بر دیگر سایت‌ها ارجحیت دارن و داشتن گواهی امنیتی ssl برای تمام وب سایت‌ها اجباریه. حالا گواهی ssl چیه؟
گواهی ssl مخفف security sockets layer از اطلاعات بین کاربر و سایت مثل شماره تماس، ایمیل، اطلاعات پرداخت و… در برابر حمله هکرها محافظت می‌کنه. خب از کجا بفهمیم یه سایتی این گواهی رو داره؟ خیلی ساده!
به url سایت نگاه کنید و اگر با پیشوند https شروع می‌شد یا کنارش علامت قفل داشت، این سایت مجهز به گواهی ssl هست و شما می‌تونید بدون هیچ نگرانی از بابت به سرقت رفتن اطلاعات‌تون، به گردش توی سایت ادامه بدید.
ثبت در ابزارهای گوگل
با توجه به اینکه گوگل علم غیب نداره که سایت شما رو یهو پیدا کنه و شروع کنه بهش رتبه دادن، این شما هستین که باید یه رخی از سایت‌تون رو به این موتور جستجو نشون بدید تا گوگل بتونه سایت شما رو بشناسه. اولین قدمی که در این راستا می‌تونید بردارید، ثبت نام سایت‌تون توی ابزارهایی مثل گوگل سرچ کنسول و گوگل آنالیتیکس هست. این کار باعث میشه که گوگل راحت‌تر و سریع‌تر سایت شما رو بشناسه و بهتر صفحات سایت رو ایندکس کنه.